Απανθίσματα θεοπρεπών ρημάτων

          Ο σύγχρονος μοναστικός βίος είναι ο ίδιος, ο πανάρχαιος και αείζωος που τρέφεται από τη λειτουργική θεολογία της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

          Περάσαμε τη μακρά περίοδο της τουρκοκρατίας τρεφόμενοι από την πίστη των Πατέρων, την Ορθόδοξη Εκκλησία. Όταν αρχίσαμε να ελευθερωνόμαστε  ήλθαν έξωθεν οι Βαυαροί με τον Όθωνα να διοργανώσουν το νέο κράτος.

          Οι άνθρωποι πρόσφεραν αυτό που είχαν. Προσπάθησαν να διοργανώσουν τα πάντα εξαρχής, σύμφωνα με τη ζωή, την παιδεία και τον πολιτισμό τους.

          Έτσι αρχίζει μια νέα περίοδος της ιστορίας μας, που επηρέασε όλη τη ζωή του τόπου, από το πώς θα κτίζωμε τα σπίτια και τις Εκκλησίες, πώς θα εικονογραφούμε  τους ναούς, πώς θα ψάλλωμε, μέχρι το πώς θα διασκεδάζωμε, θα τραγουδάμε και θα χορεύωμε…

          Μέσα σ’ όλη αυτή την αναγέννηση, τη διοργάνωση της παιδείας και τη δημιουργία του νέου πανεπιστημίου, ο μοναχισμός, ως νοοτροπία και πνεύμα, κρίθηκε ως κάτι το ξεπερασμένο και περιττό. Γι’ αυτό με επίσημες αποφάσεις έκλεισαν όλα τα μοναστήρια, εκτός λίγων εξαιρέσεων.

          Η θεολογία έγινε ακαδημαϊκή απασχόληση και επιστήμη. Μία σχολή μαζί με όλες τις άλλες του κρατικού πανεπιστημίου. Τα κηρύγματα και η κατήχηση διαμορφώθηκαν από τους νέους ιεροκήρυκες και αρχιερείς που ήταν απόφοιτοι αυτών των θεολογικών σχολών.

          Μέσα σ’ αυτό το κλίμα σπουδάσαμε  θεολογία. Ακούσαμε κηρύγματα και κατήχηση. Ακούσαμε για βυζαντινισμούς της παραδόσεώς μας και των Πατέρων της Εκκλησίας. Υποφέραμε από σχολαστικισμούς. Ένοιωθες  ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Σαν να πάθαινες πνευματική αποβιταμίνωση. Δεν υπήρχε δυνατότης για πολλές ερωτήσεις. Έπρεπε ν’ ακούς αυτό που σου λέγεται από τους μεγάλους και δασκάλους. Κάτι σ’ ενοχλούσε, κάτι έλειπε: Να μάθεις να λες αυτό που άκουγες.

          Πηγαίνοντας στο Άγ. Όρος βρεθήκαμε σ’ ένα κόσμο άλλου επιπέδου, ήθους και λογικής. Βρήκαμε κάτι πανάρχαιο, αείζωο και πανανθρώπινο.

          Εδώ τιμάται ο άνθρωπος. Δεν υποδουλώνεται. Λειτουργεί μια άλλη σχολή. Δεν μαθαίνουμε αλλά βιώνουμε τη θεολογία.

          Είσαι ελεύθερος να πεις τον όποιο λογισμό σου. Δεν σου κλείνει κανείς το στόμα. Αλλά τα χάνεις και μένεις άφωνος, γιατί πριν μιλήσεις, σου έρχονται απαντήσεις ανέλπιστες.

          Αυτοί που προηγήθηκαν είναι τόσο αληθινοί και τολμηροί, που άνοιξαν διάπλατα δρόμους για τη ζωή και την επέκταση. Ζήτησαν να δουν το Θεό όχι όσο μπορούν αλλά όπως ο Θεός είναι.

          Βρίσκεις άλλη ερμηνεία του μυστηρίου της ζωής και της Αγ. Γραφής, που σου ανοίγει θύρα ζωής, «ην ουδείς δύναται κλείσει». Μαθαίνεις άλλη θεολογική γλώσσα.

Αρχιμ. Βασιλείου, Προηγουμένου Ι. Μ. Ιβήρων