Τα τω Καίσαρι...

Από την ιστορία της Ρωσικής Εκκλησίας

 

του Αλεξάνδρου  Σολζενίτσυν

 

Η Εκκλησία, ως έθνος που "δεν είναι εκ του κόσμου τούτου", έγινε στόχος κάθε κράτους, όταν οι πολιτικοί άρχοντες θεώρησαν ότι μπορούσαν να της ρίξουν το φταίξιμο, ή να τη χτυπήσουν "κάτω από τη μέση".

 Όπως είδαμε, το κράτος αντιλαμβανόταν το διαχωρισμό της εκκλησίας από αυτό με τέτοιο τρόπο, ώστε πίστευε ότι τα κτήρια της λατρείας κι όσα ήταν κρεμασμένα, καρφωμένα ή ζωγραφισμένα μέσα σ' αυτά ανήκαν στο κράτος, ενώ στην Εκκλησία απέμεινε μόνο η Εκκλησία που εδρεύει στις καρδιές, όπως λέει η Αγία Γραφή. Έτσι το 1918, όταν φαινόταν ότι είχε κερδιθεί η πολιτική νίκη, και πιο εύκολα απ' ότι περίμενε κανείς, αποφάσισαν να αρχίσουν τις δημεύσεις της εκκλησιαστικής περιουσίας. Αυτή η επίθεση προκάλεσε μεγάλη αγανάκτηση στον λαό. Επειδή όμως τότε μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος, θα ήταν παράλογο να δημιουργηθεί ένα ακόμη εσωτερικό μέτωπο εναντίων των θρήσκων. Αναγκάστηκαν λοιπόν να αναβάλουν για αργότερα τον διάλογο μεταξύ κομμουνιστών και χριστιανών.
...
(Εξηγεί σύντομα τα γεγονότα του λιμού του Βόλγα)
...
Η αλυσίδα των συνεπειών είναι άμεση και σύντομη: οι κάτοικοι της περιοχής του Βόλγα έτρωγαν τα παιδιά τους, επειδή εμείς θέλαμε να απαλλαγούμε το συντομότερο δυνατό από τη Συντακτική συνέλευση.

Μα η μεγαλοφυϊα της πολιτικής είναι να καταφέρνεις να αντλείς επιτυχίες από μιαν εθνική συμφορά.Τους ήρθε η φαεινή ιδέα: μ' ένα κτύπημα να ρίξουμε τρεις μπίλιες του μπιλιάρδου στην ίδια τρύπα. Ας ταΐσουν οι παπάδες την περιοχή του Βόλγα! Είναι χριστιανοί, είναι καλοί άνθρωποι γιατί όχι;

 
1) αν αρνηθούν θα φορτώσουμε στη ράχη τους τον λιμό και θα συντρίψουμε την Εκκλησία,
2) αν δεχτούν θα σαρώσουμε τις εκκλησίες (εννοεί θα αρπάξουν οτιδήποτε βρουν μέσα),
3) και στις δυο περιπτώσεις θα αυξήσουμε το συναλαγματικό μας απόθεμα.
(...)
Και τότε τους έρχεται μια σκέψη - κεραυνός! Μια σκέψη - διάταγμα! Το διάταγμα της Πανρωσικής Επιτροπής (26 Φεβρουαρίου): να αφαιρεθούν από τους ναούς όλα τα τιμαλφή - για τους πεινασμένους.

Ο πατριάρχης διαμαρτυρήθηκε στον Καλίνιν αλλά εκείνος δεν απάντησε. Τότε στις 28 Φεβρουαρίου ο πατριάρχης συνέταξε μια καινούρια, μοιραία επιστολή: κατά την άποψη της Εκκλησίας, μια τέτοια πράξη είναι ιεροσυλία και δεν μπορούμε να εγκρίνουμε τις κατασχέσεις.

Τώρα, ύστερα από πενήντα χρόνια που πέρασαν, είναι εύκολο να κατακρίνει κανείς τον πατριάρχη . Βέβαια οι ηγέτες μιας χριστιανικής Εκκλησίας δε θα έπρεπε να παρασύρονται από τέτοιες σκέψεις: μα δεν έχει άλλους πόρους η σοβιετική εξουσία; ή ποιος φταίει για το λιμό στο Βόλγα; Δεν έπρεπε να γατζώνεται απ' αυτά τα τιμαλφή, γιατί δεν μπορούσε να βασιστεί σ' αυτά η αναγέννηση (αν θα γινόταν) της πίστης με καινούρια ένταση...

 

 

 

(Απoσπάσματα από το "Αρχιπέλαγος του Γκούλαγκ"  Εκδόσεις ΒΙΠΕΡ, Μετάφραση Κύρα Σίνου, Τόμος Β, σελίδες 56-63).