Μόλις είχα βγει από την έκθεσητου Edvard Munch στην Αθήνα όταν έµαθα τα θανατηφόρα νέα από την Αλβανία. Τρεις νεκροί και το φάντασµα ενός νέου ‘97 να πλανάται πάνω από τη χώρα. Στην έκθεση του Munch υπάρχει ένας πίνακας µε τον τίτλο «Αγχος». ∆είχνει µια οµάδα ανθρώπων που διαβαίνουν τη γέφυρα, τα πρόσωπά τους γεµάτα σπαρακτική αγωνία.
Ισως επειδή ξέρουν πως δεν υπάρχει επιστροφή και πρέπει να πάνε µπροστά, να διαβούν οπωσδήποτε τη γέφυρα. Ισως για το γεγονός ότι νιώθουν παγιδευµένοι πάνω στη γέφυρα, χωρίς εναλλακτικές λύσεις. Ισως επειδή συνειδητοποιούν ότι η διαδροµή είναι πολύ πιο δύσκολη από αυτήν που είχαν φανταστεί στην αρχή. Αυτός ο πίνακας θα ταίριαζε στη σηµερινή Αλβανία. Η γέφυρα που η Αλβανία διαβαίνει λέγεται «καθαρτήριο». Επειτα από πενήντα χρόνια κόλασης υπό το παρανοϊκό καθεστώς του Ενβέρ Χότζα. Οταν «χάνεις» πενήντα χρόνια από την ιστορία θέλεις άλλα τόσα, τουλάχιστον, για να τα «πάρεις πίσω». Για να γίνεις «οµαλή χώρα». Η διάβαση από το «καθαρτήριο» θυµίζει, δυστυχώς, τους στίχους του Ελύτη: «Για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή/ Θέλει νεκροί χιλιάδες να ‘ναι στους τροχούς/ Θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίµα τους».
Οσοι γνωρίζουν την Αλβανία γνωρίζουν, επίσης, ότι οι πολίτες νιώθουν παγιδευµένοι, χωρίς εναλλακτική λύση. Εβλεπα τις εικόνες µε διαδηλωτές και αστυνοµικούς να κονταροχτυπιούνται αλύπητα και σκεφτόµουν ότι και οι δύο πλευρές έχουν κάτι ακόµα πιο κοινό από την εθνικότητά τους: τη φτώχεια τους. Ενώ εκείνοι δέρνονταν στο κρύο και τη βροχή, εξουσιαστές και αντιπολιτευόµενοι πολιτικοί προσπαθούσαν να ξεκαθαρίζουν τους λογαριασµούς από τις πολυθρόνες των καφετεριών ή τα πολυτελή τους γραφεία.
Οι αλβανοί πολιτικοί που προέκυψαν από τα ερείπια του ολοκληρωτισµού, δεξιοί και αριστεροί, είναι διάδοχοι του παλαιού καθεστώτος. Κυριολεκτικά και προπαντός «πνευµατικά». Γι’ αυτούς δεν υπάρχει η έννοια του πολιτικού αντιπάλου αλλά του εχθρού που πρέπει να εξοντωθεί. ∆ιαχειρίζονται την «ελεύθερη οικονοµία» και το κράτος µέσω µιας ολοκληρωτικής διαφθοράς. Στην πιο φτωχή χώρα της Ευρώπης υπουργοί τσεπώνουν 700 χιλιάδες ευρώ για µια σύµβαση και αγοράζουν επαύλεις στο Αµστερνταµ...
Ο Σαλί Μπερίσα είναι ο πιο «καθαρόαιµος» πνευµατικός διάδοχος του Ενβέρ Χότζα. Κατά πάσα πιθανότητα ήταν δική του η εντολή για τη δολοφονία των διαδηλωτών. Χωρίς την έγκρισή του οι υφιστάµενοί του δεν τολµούν να προσλάβουν ούτε καθαρίστριες. Πίστευε, φαίνεται, εκείνος και οι πραιτωριανοί του ότι οι διαδηλωτές είναι οπλισµένοι και θα απαντήσουν µε σφαίρες. Θα µπορούσε τότε να εξοντώσει την αντιπολίτευση µε την κατηγορία του πραξικοπήµατος. Τώρα που οι νεκροί του έµειναν, κυριολεκτικά, στην πόρτα του γραφείου του απειλεί τους αλβανούς εισαγγελείς επειδή ζητούν τη σύλληψη των δολοφόνων. Ο δρόµος της Αλβανίας προς µια σταθερή δηµοκρατία δεν θα είναι εύκολος. ∆εν υπάρχουν µεσσίες και η Αλβανία θα συνεχίσει να διαβαίνει τη γέφυρα της ιστορίας. Αλλά αρκετά πια µε τον Μπερίσα! Πρέπει επιτέλους να πάει στο σπίτι του. Ελπίζοντας ότι αυτή τη φορά δεν θα κάψει τη χώρα. Οπως µαθαίνω, είναι αυτή η απειλή που χρησιµοποιεί µε τους δυτικούς διπλωµάτες. Και εκείνοι, για να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο, συνιστούν στους Αλβανούς να τον υποστούν µέχρι να πεθάνει. Και κάπου εδώ η τραγωδία αρχίζει και παίρνει διαστάσεις όπερας Μ(π)ούφα…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου