''Ησυχία, μην ξυπνήσουμε τους Έλληνες''.

Με το σύνθημα «Κάντε ησυχία μην ξυπνήσουμε τους Έλληνες», οι Ισπανοί συγκεντρωμένοι διαδηλωτές στη Μαδρίτη μας χλευάζουν για την … απάθεια μας.

Η Ελλάδα της «κοινοπραξίας ΔΝΤ και ΠΑΣΟΚ» μοιάζει με το βαλσαμωμένο σώμα της ζάμπλουτης Mary Butchell, συζύγου ενός εκκεντρικού Άγγλου οδοντίατρου του 18ου αιώνα, του Martin van Butchell, ο οποίος διατηρώντας την πλούσια νεκρή αγαπημένη του “στη ζωή” ερμήνευσε έτσι μια νομική ρήτρα στο προγαμιαίο τους συμβόλαιο, όπου η εκλιπούσα όριζε πως ο σύζυγός της θα μπορούσε να νέμεται την περιουσία της “όσο εκείνη παρέμενε πάνω στη γη”.

Το γυάλινο φέρετρο με την βαλσαμωμένη πλούσια Butchell, κατέστρεψε το 1941 μια γερμανική βόμβα...

Σπέρμα του Στρος Καν βρέθηκε στα ρούχα της καμαριέρας αλλά σπέρμα της “κοινοπραξίας ΔΝΤ και ΠΑΣΟΚ” βρέθηκε πάλι στα ρούχα του Ελληνικού λαού.

Κι έτσι όπως πάει σε λίγο θα βλέπουμε Έλληνες να ζουν σε βάρκες που τους ταξιδεύουν τα κύματα όπως τις βάρκες με τους ακυρωμένους από κάποιον νταβατζή λαθρομετανάστες…

Αλλά αυτός ο Ελληνικός λαός δεν θα ξυπνήσει ποτέ…Η Ελλάδα του da Capo δεν θα γίνει ποτέ Ισπανία...πόσοι συγκεντρωθήκαμε για συμπαράσταση μπροστά από την Ισπανική Πρεσβεία στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου; 100 άτομα; Τόσα; Ενώ πόσοι είδατε χθες το τελευταίο επεισόδιο από το «Νησί»;

Ο Πρετεντέρης είπε χθες στην εκπομπή του ότι η τηλεοπτική σειρά του MEGA έτυχε καθολικής αποδοχής. Ότι δεν διάβασε πουθενά στα έντυπα ή στο διαδίκτυο μια αρνητική κριτική...Δεν ξέρω τι του σφύριζε κλέφτικα ο κύριος Μπούτος, αλλά ξέρω σίγουρα ότι διάβασε αυτή την κριτική εδώ...

(Αληθεύει ότι κάποιος κύριος DOWN TOWN σκάβει το λάκκο της Ρούλας Κορομηλά στον ALPHA; Ότι εποφθαλμιά τη θέση της και ... απεργάζεται -''επιστημονικά''- την απομάκρυνσή της από τη θέση του Πλατινέ Βεληγκέκα; 'Ο,τι έκανες, θα λάβεις, έλεγαν οι παλιοί.)

Την Ελλάδα που πεθαίνει συναντήσαμε χθες στο «Δίπορτο» της οδού Σωκράτους με το φίλο μου Πέτρο Μπιρμπίλη. Αναρωτιέμαι αν μίλησε κανείς στους τραπεζίτες της «κοινοπραξία ΔΝΤ και ΠΑΣΟΚ» και για αυτή τη γαστρονομία πλην της «Σπονδής» και του «Βαρούλκου».
Στο παράθυρο της υπόγειας ταβέρνας έστεκαν όρθια ακόμα μια κανάτα με μια φρέσκια μυρτιά κι ένα πήλινο λιβανιστήρι...

«Η Αθήνα έχει πεθάνει. Έδιωξαν από τη γειτονιά τους Έλληνες, διώχνουν τώρα και τους μετανάστες...ποιός θα απομείνει;» μας έλεγε με παράπονο ο Έλληνας ιδιοκτήτης...

Εγώ θα το ξαναπώ...ο κύριος Λαλιώτης που κρύβεται;;;

Κι ότι ΝΑΙ πρέπει να κλείσει το Θεατρικό Μουσείο και να ενσωματωθεί το αρχείο του στο Εθνικό Θέατρο, την Εθνική Βιβλιοθήκη και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους। Κι οι 13 εργαζόμενοί του να βρουν το δρόμο του ΑΣΕΠ...

πηγή

π.Φιλόθεος Φάρος: «Όταν είναι κανείς μέλος της Μαφίας μόνο ένα πράγμα μπορεί να είναι...μαφιόζος»

Στο Β’ μέρος της συνέντευξης που παραχώρησε ο π.Φιλόθεος Φάρος στους δημοσιογράφους Νίκο Παπαχρήστου και Αντώνη Τριανταφύλλου μιλάει χωρίς περιστροφές για τους λόγους που αρνήθηκε να εκλεγεί επίσκοπος. Με αφορμή ένα σχόλιο του πως δεν θέλησε να γίνει «ένας κοινός και βλάσφημος απατεώνας», ρωτήθηκε αν υπάρχουν βλάσφημοι και απατεώνες Ιεράρχες. «Όταν είναι κανείς μέλος της Μαφίας μόνο ένα πράγμα μπορεί να είναι… μαφιόζος» απάντησε, μεταξύ άλλων, ο π.Φιλόθεος Φάρος και επικρίνει εκείνους του Επισκόπου που θεωρούν πως μέσα από τις «χρυσοκέντητες ταπετσαρίες», εννοώντας τα άμφια, εμφανίζεται η δόξα του Θεού».

Ερωτηθείς γιατί κάποιοι Ιεράρχες ασχολούνται με τον ερωτισμό του ανθρώπου ο π.Φιλόθεος το συσχετίζει με την αποσιώπηση του αμαρτήματος της πλεονεξίας.

Όταν ένας επίσκοπος φοράει μια πανάκριβη μήτρα πως θα κρύψει το αμάρτημα της πλεονεξίας που διαπράττει, διερωτάται ο π.Φιλόθεος, υποστηρίζοντας μια αμαρτία που σχετίζεται με τον ερωτισμό μπορεί να την κρύψει. Ένας ακόμη λόγος που υπάρχει τόσο ενδιαφέρον για την προσωπική ζωή, εκτιμά ο ψυχοθεραπευτής κληρικός, είναι πως αν κρατάς έναν άνθρωπο από τον ερωτισμό του μπορείς να τον ελέγχεις. «Είναι μια μεγάλη παθολογία» τονίζει ενώ σε άλλο σημείο της συνέντευξης εκτιμά πως οι θρησκευτικοί λειτουργοί ασχολούνται με τον ερωτισμό τον ανθρώπων γιατί έχουν προσωπικό πρόβλημα.

«Πολλές φορές, για να μην μας πάρουν είδηση οι άλλοι, το παίζουμε υπεραυστηροί για να εξασφαλίσουμε την έξωθεν καλή μαρτυρία» τονίζει και αναφερόμενος στις «προσωπικές» ερωτήσεις που κάνουν ορισμένοι εξομολόγοι απαντά ότι «προσπαθούν να ικανοποιήσουν δικές τους ερωτικές ανάγκες προκαλώντας περιγραφές, είναι μια οφθαλμολαγνεία».

Στη συνέντευξη του ο π.Φιλόθεος Φάρος κάνει και αυστηρή αυτοκριτική. «Άμεμπτοι άνθρωποι δεν υπάρχουν και εγώ δεν είμαι άμεμπτος».

Για να δείτε το Β’ Μέρος της συνέντευξης ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Ο π.Φιλόθεος Φάρος χειμαρρώδης και αποκαλυπτικός, χωρίς να διστάζει να εκφράσει την άποψη του για συμπεριφορές εντός και εκτός Εκκλησίας συζητά για τον Θεό, τον Άνθρωπο, την Εξουσία και την Εκκλησία.

«Ο Θεός κατασυκοφαντήθηκε» τόνισε στο Α’ Μέρος της συνέντευξης που παραχώρησε στη διαδικτυακή εκπομπή «διάΛογος» - του Amen.gr και του Intv.gr, που είναι βέβαιο πως θα προκαλέσει ποικίλες συζητήσεις.

Για να δείτε το Α’ Μέρος της συνέντευξης ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

Η ΘΑΥΜΑΣΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΛΟΥΙΖΑ

Μια συνηθισμένη μέρα της Λουίζας,
μιας θαλερότατης... 96χρονης γιαγιάς από τις Βριξέλες.
Ένα πανέξυπνο καρτούν, που η μυθοπλασία του
στηρίζεται στα πραγματικά γεγονότα ζωής
μιας υπερήλικης, με εφηβική ζωντάνια και φρέσκο χιούμορ.

Περί ουρανίων και επιγείων

Αναφέρεται στο Γεροντικο ότι πήγε κάποιος, σπουδαίος για τον τόπο του άνθρωπος, να επισκεφθεί τον Αββά Ποιμένα κι άρχισε να ρωτά για πνευματικά και ουράνια πράγματα. Τότε ο αββάς έστρεψε το πρόσωπο του και δεν απάντησε. Εκείνος, όταν είδε ότι δεν μιλά μαζί του, βγήκε λυπημένος και παραπονέθηκε στον υποτακτικό ότι ο γέροντας δεν θέλει να συνομιλήσει μαζί του.

Μπήκε τότε ο αδελφός προς τον Αββά Ποιμένα και του λέγει:Αββά, για σένα ήλθε ο μεγάλος αυτός άνθρωπος, που έχει τόση φήμη στη χώρα του, γιατί δεν μίλησες μαζί του;

Κι απαντά ο γέροντας: Αυτός ανήκει στα άνω και συζητά για επουράνια, εγώ ανήκω στα κάτω και συζητώ για επίγεια. Αν μου ανέφερε για πάθη ψυχής, εγώ θα του αποκρινόμουν, αφού μου ανέφερε για θεωρητικά, εγώ αυτά δεν τα γνωρίζω.

Όταν ο υποτακτικός βγαίνοντας είπε σ’ εκείνουν πώς ο γέροντας δεν συζητεί εύκολα σε αγιογραφικά θέματα, αλλ’ αν κανείς του μιλά για πάθη ψυχής του αποκρίνεται, μπήκε προς το γέροντα εντυπωσιασμένος και το ρωτά: Τι να κάνω αββά, που με κυριεύουν τα πάθη της ψυχής;

Κι ο γέροντας τον κοίταξε με χαρά και είπε: Καλώς ώρισες λοιπόν, και τώρα ρώτησέ με ότι θέλεις γ’ αυτά και θα σε γεμίσω αγαθά.

Εκείνος ωφελημένος πολύ, έλεγε: Πραγματικά αυτή είναι η αληθινή οδός. Κι επέστρεψε στη χώρα του ευχαριστώντας το Θεό που καταξιώθηκε να συναντήσει τέτοιον άγιο.

Η ενασχόληση στις μέρες μας ευκαίρως-ακαίρως «περί υψηλών και επουρανίων», μπορεί να δίνει την εντύπωση της πνευματικής αναζήτησης. Όμως πολλές φορές κρύβει την επιθυμία να καλύψουμε τη δική μας πνευματική οκνηρία να ασχοληθούμε ουσιαστικά με τον εαυτό μας και τις μεταξύ μας ανθρώπινες σχέσεις.

Κι ακόμα, η συνεχής προσπάθεια να ακούσουμε «ομιλίες θρησκευτικές» και να ρωτήσουμε «θέματα πνευματικά», χωρίς να προσπαθούμε να εφαρμόσουμε τα ακουόμενα, δεν οδηγεί παρά στην κρίση. Γιατί «ο γνούς και μη ποιήσας, δαρήσεται πολλά».

Το πιο πάνω περιστατικό από τη ζωή του αββά Ποιμένα, δείχνει πως οι αληθινοί άγιοι δεν ασχολούνται περί Θεού αλλά ζουν το Θεό. Γι’ αυτό και αναπαύονται και αναπαύουν.

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να ζήσουμε απλά το Ευαγγέλιο στην καθημερινότητα μας, αρχίζοντας από την υπέρβαση του εγωκεντρισμού μας, που θανατώνει την κοινωνία των προσώπων και κατ’ επέκταση την κοινωνία μας με το Θεό.

Μπορεί να έχουμε ακούσει σπουδαίους ιεροκήρυκες και αγίους ανθρώπους, μπορεί να έχουμε διαβάσει μεγάλες θεολογίες και περισπούδαστα πνευματικά συγγράμματα. Αλλά αν δεν αρχίσουμε από τα απλά και καθημερινά, αν δεν περάσουμε μέσα από τη θέα του εαυτού μας που προκαλεί πόνο, αν δεν ασχοληθούμε με τα «κάτω και τα επίγεια», δεν θα μπορέσουμε να γνωρίσουμε τα ουράνια.

Γιατί ο παράδεισος και η θέα του Θεού περνούν μέσα από την καρδιά μας, μέσα από τον πλησίον, μέσα από τον «κόσμον τούτο της βασάνου».

π. Ανδρέας Αγαθοκλέους

Αυστριακή χυδαιότητα…ουσιαστικά, κατά της ίδιας της Ιστορίας και του Ολοκαυτώματος.

Στην 66η επέτειο της απελευθέρωσης του πρώην ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν, το ομώνυμο έργο του Μίκη Θεοδωράκη δεν ακούστηκε

Αυτό μετά από απόφαση της κυρίας Μπάρμπαρα Πράμερ που είναι η πρόεδρος της Αυστριακής Βουλής.

Η πρόεδρος της αυστριακής Βουλής επικαλέστηκε “επανειλημμένες αντισημιτικές δηλώσεις του Μίκη Θεοδωράκη τα προηγούμενα χρόνια, με τις οποίες ο ίδιος άφησε άσχημες εντυπώσεις” και έτσι το Μαουτχάουζεν αντικαταστάθηκε από άλλα μουσικά έργα.

Η απόφαση πάγωσε πολλούς Βιεννέζους οι οποίοι έκαναν λόγο για απόφαση-προσβολή στο πρόσωπο του Μίκη Θεοδωράκη του οποίου το όνομα ταυτίστηκε με τον αγώνα υπεράσπιση της Δημοκρατίας.

Ο ίδιοι επισήμαναν, σύμφωνα με την εφημερίδα “Το Έθνος”, πως με τη ματαίωση της παρουσίασης του συγκεκριμένου έργου, προσβάλλεται και η μνήμη του Έλληνα συγγραφέα, ποιητή και Ακαδημαϊκού, Ιάκωβου Καμπανέλλη, ο οποίος πέθανε πρόσφατα και είναι αυτός που έγραψε τα ποιήματα του Μαουτχάουζεν. Ο Καμπανέλλης υπήρξε κρατούμενος στο ομώνυμο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.

Ο Μίκης Θεοδωράκης, έχοντας δίπλα του τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, είχε παρουσιάσει για πρώτη φορά το μελοποιημένο το 1966, μνημειώδες έργο του Μαουτχάουζεν σε ποίηση Καμπανέλλη στον τόπο του μαρτυρίου στο Μαουτχάουζεν το Μάιο του 1988, σε μια ιστορική συναυλία του με την Μαρία Φαραντούρη, την Ελινόαρ Μοάβ-Βιντιάδη και την Ανατολικογερμανίδα Γκίζελα Μάι, παρουσία του τότε καγκελάριου της Αυστρίας Φραντς Βρανίτσκι και δεκάδων χιλιάδων προσκυνητών από όλη την Ευρώπη.

Την ερχόμενη Κυριακή θα γίνει εκδήλωση στον τόπο μαρτυρίου χιλιάδων ψυχών στο Μαουτχάουζεν। Εκεί μαρτύρησαν και 3.700 Έλληνες. Αντιπροσωπεία της Ελλάδας θα παραβρεθεί για να τιμήσει τη μνήμη τους.

Αν κάποιος με ρωτούσε……

Της Pιτσας Mασουρα

Αν κάποιος με ρωτούσε, τι θα προτιμούσες να γράψεις αυτές τις μέρες; Μήπως για το Πάσχα; Κι αν ναι, τι θα επέλεγες να προτάξεις; Χμ! `Ισως την τάση του `Ελληνα να συντρίβει μεγαλοβδομαδιάτικα φόβους κι αγωνίες και να επιστρέφει στη γενέθλια γη, όχι απλώς για να μεθέξει της βαθιάς συγκίνησης της Ταφής του Κυρίου και του φαντασιακού κόσμου των αναστάσιμων ύμνων, αλλά για να αισθανθεί ότι η πασχαλινή παράδοση (όπως την παρέλαβε από τους προγόνους) ενισχύει ακόμη και τώρα τη συλλογική συνείδηση με επίκεντρο την προσήλωση στο θείο. Αν και, όπως γράφει ο Ζοζέ Σαραμάγκου στον «Κάιν»: «Η ιστορία των ανθρώπων είναι η ιστορία της ασυνεννοησίας τους με τον Θεό – ούτε αυτός καταλαβαίνει εμάς, ούτε εμείς εκείνον».

Μήπως όμως θα ’ταν προτιμότερο να γράψεις για τη δικαιοσύνη; Δεν ξέρω. Δεν ανιχνεύω πουθενά δικαιοσύνη. Αλλά, αν τελικά την επέλεγα, θα τη θωρούσα μέσα από την ευρεία της έννοια: υποχρεώσεις προς τον τρίτο, σεβασμό στα διαφορετικά πιστεύω και το θρήσκευμά του, συγκρούσεις ανάμεσα στα ατομικά δικαιώματα, διανεμητική δικαιοσύνη και κοινό καλό, αλληλεγγύη… `Ενας φίλος μου ’πε: γράψε για την ευτυχία, χαζό! Στην Ευρώπη πληθαίνουν οι δημοσκοπήσεις για το τι σημαίνει ευτυχία. Ωχ, ανέκραξα, επαναπροσδιορισμός συναισθηματικών καταστάσεων! Κακό αυτό. `Ανθρωπος κι εγώ συνηθισμένος, πολλές φορές έψαξα να βρω μια συνταγή, να εφαρμόσω κανόνες – γιατί όχι, αν ήταν να γενώ ευτυχισμένη. Σπανίως όμως τέλειωνα το εγχειρίδιο της ευτυχίας και σπανίως εφάρμοζα τις συνταγές. `Ορθωνα, ωστόσο, στιγμιαία το ανάστημά μου, έτοιμη να κατακτήσω τον παρόντα κόσμο, κι ύστερα γινόμουν ακούσιος νάνος που ποτέ δεν του δόθηκε η ευκαιρία να ξεφυλλίσει ένα τέτοιο βιβλίο. Γιατί; Γιατί η ευτυχία δεν θυμίζει πυθαγόρειο θεώρημα. Είναι υποκειμενική, βασανιστική, αδυσώπητη, κατακτητική, φευγάτη και πολλές φορές απούσα. Προφανώς, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος έδωσε εντολή να συνταχθεί κατάλογος εθνικής ευτυχίας θα γνωρίζει πολλά περισσότερα για το απροσδιόριστο αυτό συναίσθημα, αλλιώς δεν εξηγείται ότι στην ετήσια έρευνα (Integrated Household Survey) θα συμπεριληφθούν τέσσερις ερωτήσεις για την ευτυχία.

Αν όμως τελικά έγραφα για την ευτυχία, θα περιοριζόμουν το εξής: στα χρόνια των ποιητών, η ευτυχία ήταν ζυμωμένη με τις επιδόσεις της ψυχής. Απόρροια εσωτερικής διεργασίας που ταίριαζε με την «ιδιωτική» ταξινόμηση και ιεράρχηση των συναισθημάτων. Τις περισσότερες φορές δε, εναλλασσόταν με τη δυστυχία, όπως ακριβώς ο πόνος διαδεχόταν τη χαρά, και ούτω καθεξής. Στα χρόνια της χολέρας – «Ο `Ερωτας τα χρόνια της χολέρας», Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες – η ευτυχία ανήκε αποκλειστικά στον έρωτα, στην ποιότητα των ανθρωπίνων σχέσεων και στη φιλία, όπως τη φαντάστηκε ο Kικέρων («αφού αξιωθήκαμε να γνωρίσουμε τη φιλία, οφείλουμε να δώσουμε και στους άλλους αυτήν τη μοναδική εμπειρία»). Στα χρόνια του κυνισμού και της καταχρηστικής χρήσης του μυαλού και μόνο, η ευτυχία συνδέεται μόνο με την ύλη ή έτσι τη βλέπουν πολλοί. Η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης μιας οικογένειας, η εισδοχή στον κόσμο του πλούτου (νόμιμου και μη) και η απόκτηση περισσότερων αγαθών που καμιά σχέση δεν έχουν με τα αγαθά που ο πολίτης της αρχαίας πολιτείας όφειλε να «φέρει» συναρτώνται με την ευτυχία του σύγχρονου ανθρώπου.

`Ισως γι’ αυτό, όπως γράφει ο Ευγένιος Ιονέσκο στην «Ελεγεία ενός παράλογου κόσμου» (εκδόσεις Ροές), έχουμε καταλήξει να ζούμε σ’ ένα χάος με το οποίο κανείς δεν είναι ευχαριστημένος, ένα χάος στο οποίο δρουν και σοβούν οι ταπεινότερες, οι πιο υλικές και ανόσιες στην τύφλωσή τους άλογες δυνάμεις. Σε μια συνέντευξή του έχει πει ότι «ο κόσμος δεν υπάρχει, αλλά, εάν μου επιτρέπετε να παραθέσω κάτι δικό μου, “η ανυπαρξία είναι φονική”». Μέσα, όμως, στην άκρα απελπισία, υπάρχουν στιγμές (ο Ιονέσκο πιστεύει στην αξία της «στιγμής») όπου ο ήρωας γίνεται αιφνιδίως ευτυχισμένος… Σήμερα, πολλοί πιστεύουν ότι με τη βοήθεια ενός βιβλίου – τυφλοσούρτη ή ενός εθνικού δείκτη ευτυχίας, θα ιεραρχήσουμε τις ανάγκες μας, θα απαλείψουμε ό,τι μας δυσαρεστεί, θα σμικρύνουμε το υπερτροφικό εγώ μας, τις δυνατές αναμνήσεις μας και ώ του θαύματος θα γίνουμε μικρά ευτυχισμένα ανθρωπάκια. Μπορεί, δεν παίρνω όρκο… Ο,τι καλύτερο σας εύχομαι.

Σε ευχαριστούμε

Ο καλός μας άνθρωπος. Ο δικός μας άνθρωπος. Η μεγαλύτερη... λαχανιασμένη τρεχάλα του ελληνικού κινηματογράφου. Το «φαινόμενο» Βέγγος. Ο νευρικός Θου Βου-πύραυλος. Ο άνθρωπος της σφαλιάρας, ο άνθρωπος για όλες τις δουλειές, ο γνήσιος βιοπαλαιστής, ο σεμνός «εργάτης».

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Χθες, λίγο μετά τις 7 το πρωί, ο Θανάσης Βέγγος άφησε την τελευταία του πνοή στον Ερυθρό Σταυρό. Ηταν 84 ετών Πάνω απ' όλα -και στακάτα- ο «άνθρωπος» δεν υπάρχει πια. Χθες, λίγο μετά τις 7 το πρωί, ο Θανάσης Βέγγος άφησε την τελευταία του πνοή στον Ερυθρό Σταυρό. Ηταν 84 ετών. Η κατάστασή του είχε επιβαρυνθεί έπειτα από εγκεφαλικό επεισόδιο. Στο πλευρό του βρίσκονταν διαρκώς η σύζυγός του Ασημίνα και οι γιοι του.

Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο, όταν εισήχθη στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του πανεπιστημιακού νοσοκομείου της Πάτρας με λοίμωξη του αναπνευστικού. Πήρε εξιτήριο. Αναθαρρήσαμε. Μία βδομάδα πριν απ' τα Χριστούγεννα μπήκε στον Ερυθρό Σταυρό με εγκεφαλικό αιμάτωμα έπειτα από ατύχημα στο σπίτι του. Χειρουργήθηκε και παρέμεινε διασωληνωμένος στην εντατική για πέντε μήνες. Αυτή τη φορά δεν άντεξε.

Δεν τον θρηνεί μόνο ο καλλιτεχνικός κόσμος, αλλά ολόκληρη η χώρα που την έκανε να σκέπτεται, σε εποχές δύσκολες, μέσα από το γέλιο την κατάστασή της. Δεν θα ξεχάσουμε την αμηχανία αυτού του σεμνού αυτοδίδακτου σπουδαίου θεατρίνου, που μετουσίωνε τις παύσεις του σε μεταφυσική αγωνία, απέναντι στα φλας. Δεν θα ξεχάσουμε τη συστολή του απέναντι στους δημοσιογράφους. Είναι χαρακτηριστικό το ότι δεν έδινε ποτέ συνεντεύξεις. Δεν θα ξεχάσουμε το ήθος του.

Το πόσο δημοφιλής ήταν συνιστά ένα φαινόμενο. Ο κόσμος, απ' τα μωρά έως τους γέροντες, τον λάτρευε. Κάτι που επιβεβαιώθηκε κι από την πρόσφατη έρευνα «Σφυγμός Πολιτισμού» που τον έφερε στην κορυφή, ανάμεσα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο και στον Παντελή Βούλγαρη. «Κάτι είχε η φάτσα μου που έφερνε τον άλλο κοντά μου», διαπίστωνε αφοπλιστικός. «Ισως όταν έπεφτε η ματιά τους επάνω μου ήξεραν ότι είμαι ένας πολύ εντάξει άνθρωπος. Κάποιοι επέμεναν να με αποκαλούν "κύριε Βέγγο". Ε, εκεί γινόμουν έξω φρενών. "Μα, Θανάση με λένε". Ενας λαϊκός άνθρωπος ήμουν», προσέθετε.

Ο Θανάσης Βέγγος έδωσε σάρκα και οστά σε ένα πολύ συγκεκριμένο ανθρωπότυπο: στον τραγελαφικό καρπαζοεισπράκτορα, που αντιδρά στα πάντα σπασμωδικά, με νευρικές μανιερίστικες κινήσεις. Η εξπρεσιονιστική ερμηνεία του βασιζόταν επίσης στις κοφτές φράσεις, στις απότομες παύσεις. Κανένας άλλος ηθοποιός δεν ταυτίστηκε τόσο ισχυρά με τον ασθμαίνοντα βιοπαλαιστή. Είναι σίγουρα ο ηθοποιός που στον κινηματογράφο έχει τρέξει σαν Λούης περισσότερα χιλιόμετρα από όλους τους συναδέλφους του, ακόμη και τους πιο αθλητικούς.

«Δεν είχα ποτέ φιλοδοξία να γίνω καλός ηθοποιός. Ηθελα να είμαι δουλευταράς. Να δουλεύω με ταχύτητες μεγάλες», έλεγε με τη γνώριμη μετριοφροσύνη του. «Ποτέ μου δεν αισθάνθηκα έτοιμος. Ποτέ. Σε ό,τι και αν έκανα. Μια ζωή στην τσίτα ήμουν. Δεν ηρεμώ ποτέ. Είμαι της αγχωτικής κωμωδίας εγώ. Το άγχος είναι η σπεσιαλιτέ μου. Μόνο στον άλλο κόσμο θα ηρεμήσω».

Η ιδιαιτερότητά του, όμως, ήταν η διαθλασμένη, λοξή ματιά. Ενα μίγμα σουρεαλισμού, μελαγχολίας και λαϊκής σοφίας, μέσα από την οποία περνούσε και τελικά διακωμωδούσε την ελληνική παθογένεια.

«Δεν αρκούν η αγωνία και η έξυπνη ιδέα για να κάνεις καλή ταινία», έλεγε. «Χρειάζεται πολύ διάβασμα και μελέτη. Κλασική λογοτεχνία. Τα πάντα βρίσκονται στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια. Εγώ έμαθα σινεμά από τον Ομηρο. Είναι η αρχή των πάντων. Το Ευαγγέλιο της γνώσης και της ποιητικής».

Πέρασε μια δύσκολη ζωή, με φτώχειες, εξορίες κι οικονομικά βατερλό, αλλά δεν μετάνιωσε ποτέ για τίποτα. Τον δικαιώνουν «τα ωραιότερα λόγια», που του έχουν πει για ταινία του: «Τα άκουσα από μια γυναίκα που με πλησίασε, με φίλησε συγκινημένη και μου είπε: "Να είστε καλά. Μια μέρα πριν γεννήσω είχα δει μια ταινία σας και το ευχαριστήθηκα τόσο πολύ, που την επομένη που γέννησα, το μωρό μου λες και βγήκε μόνο του!"».

Λακωνικότατος, όποτε μιλούσε το έκανε εκ βαθέων: «Ετρεχα σε όλη μου τη ζωή με 300... Αλλά δεν έκοψα ποτέ το νήμα γιατί συνεχώς μου το μετακινούνε. Δεν χαλάρωνα ποτέ. Τώρα μόνο, αναγκαστικά... Με ενοχλεί ότι καταφθάνει η ώρα μηδέν», έλεγε προ ετών.

Με την Ασημίνα απέκτησε δύο γιους, τον Βασίλη και τον Χάρη. Από τον Βασίλη έγινε παππούς της Αγγελικής και του Θανασάκη, της μεγάλης αδυναμίας του. Τι κράτησε απ' τη ζωή του; «Οτι με αγάπησαν 4 εκατομμύρια άνθρωποι και με μίσησαν τρεις. Δεν πρέπει να είναι παραπάνω». Ηξερε τι έλεγε.

"Μερα μαγιού"Ο Μάνος Χατζιδάκις με την Φλέρυ Νταντωνάκη

ΗΤΑΝ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΑΚΡΙΒΩΣ 75 ΧΡΟΝΙΑ: συγκλονισμένος από το θρήνο της μάνας ενός 25χρονου που σκότωσε η χωροφυλακή στη μαγιάτικη απεργία των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη,

ο Γιάννης Ρίτσος έγραψε αμέσως ένα από τα σημαντικότερα έργα του: τον «Επιτάφιο».

Το βιβλίο απαγορεύθηκε από τη δικτατορία Μεταξά και αντίτυπά του κάηκαν μπρος στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.

Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες για να επανεκδοθεί και το 1956 ο ποιητής το έστειλε στον Μίκη Θεοδωράκη, που σπούδαζε μουσική στο Παρίσι. Ηταν μια βροχερή μέρα του 1958 όταν ο τελευταίος διάβαζε το έργο, περιμένοντας μέσ' στο αυτοκίνητο τη γυναίκα του, Μυρτώ, να ψωνίσει στο ελληνικό μπακάλικο. Ο οίστρος όμως δεν περίμενε: και το ίδιο εκείνο απόγευμα μελοποίησε τα περισσότερα ποιήματα.

Επρεπε να περάσουν ακόμα δύο χρόνια για να ενορχηστρώσει ο Μάνος Χατζιδάκις μερικά από αυτά και να τα ηχογραφήσει στην αυγουστιάτικη Αθήνα του 1960, με τη Νάνα Μούσχουρη σε μια από τις καλύτερες στιγμές της. Ο δεκαπεντασύλλαβος της λαϊκής ποίησης παντρεύτηκε με κελαρυστές μελωδίες κρητικής, επτανησιακής αλλά και βυζαντινής καταγωγής. Ομως ο Θεοδωράκης, που είχε επιστρέψει πλέον στην Ελλάδα, αναζητούσε κάτι αδρότερο για να συνεγείρει τον λαϊκό κόσμο. Ετσι αποφάσισε την αναπάντεχη ηχογράφηση με τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και τον Μανώλη Χιώτη στην Columbia.

Η γοητευτική περιπέτεια του «Επιτάφιου» είχε πολλά ακόμα επεισόδια. Τον Οκτώβριο του 1960 στην εστία της Ενωσης Κρητών Φοιτητών, ο Θεοδωράκης υπερασπίστηκε τον «λυρικό, επιθαλάμιο» ήχο του Χατζιδάκι, που ουσιαστικά τον είχε συστήσει στο αθηναϊκό κοινό, αλλά πιο πολύ τον δικό του, που είναι «για τις αγορές και τα σοκάκια, εκεί που το παλικάρι λαχάνιασε κι αγάπησε, πριν φάει μια σφαίρα στην καρδιά». Ομως, από τη μια οι συντηρητικοί συνθέτες και κριτικοί, από την άλλη οι μονόχνοτοι κομματικοί δεν εννοούσαν να δεχτούν το έργο, που αργότερα ηχογραφήθηκε και με τη Μαίρη Λίντα.

Ο «Επιτάφιος» παραμένει ζωντανός, γνωρίζοντας νεότερες διασκευές, όπως τη διασκευή του Σταύρου Ξαρχάκου αλλά και τις κιθαριστικές του Τζον Ουίλιαμς, του Ιάκωβου Κολανιάν και, μόλις πρόσφατα, του Μίλος Καραντάγκλιτς από το Μαυροβούνιο. Οσο για τις πρώτες, ιστορικές, εκτελέσεις, αλληλοσυμπληρώνονται, εκπροσωπώντας διαφορετικές αλλ' αυθεντικές πλευρές της ελληνικής κοινωνίας.

Τα λέει καλά ο Φώτης Απέργης. Ας μου επιτρέψει να συμπληρώσω δύο ακόμα ερμηνείες του Επιταφίου, για φωνή και πιάνο. Η πρώτη εκδόθηκε σε ψηφιακό δίσκο τον Δεκέμβριο του 2002. Ερμηνεύει η Νένα Βενετσάνου και στο πιάνο ο Σαράντης Κασσάρας, που έκανε και την προσαρμογή για πιάνο.

Η δεύτερη είναι μαγική και ανέκδοτη. Τυχαία βρήκα στο youtube ένα δείγμα, το οποίο και δημοσιεύω εδώ. Ο Μάνος Χατζιδάκις με την Φλέρυ Νταντωνάκη. Από τις δοκιμές που έκαναν οι δυό τους στο σπίτι του Χατζιδάκι στη Νέα Υόρκη το 1970. Ξέραμε Τα Λειτουργικά από εκείνες τις μυθικές δοκιμές της Αμερικής. Τώρα μαθαίνουμε πως υπάρχει και ο Επιτάφιος!

Δέκα ακριβώς χρόνια μετά την ιστορική πρώτη ηχογράφηση του έργου με τη φωνή της Νάνας Μούσχουρη και την ενορχήστρωση του Μάνου Χατζιδάκι. Αυτή τη φορά η προσέγγιση είναι πολύ λιτότερη, καθώς στηρίζεται αποκλειστικά στη φωνή της Φλέρυς και τη διακριτική, μα συγκλονιστική, συνοδεία του Χατζιδάκι στο πιάνο. Ας ελπίσουμε ότι σιγά σιγά θα έλθουν στο φως όλα τα τραγούδια του Επιταφίου με την Φλέρυ και τον Μάνο। Για να μεθύσουμε από αυθεντικές ερμηνείες που δύσκολα θα ξανακούσουμε...

Φώτης Απέργης