Η εικόνα-σύμβολο της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου του 1912. Τον πίνακα ζωγράφισε ο Κενάν Μεσαρέ, γιος του Τούρκου (αλβανικής καταγωγής) στρατηγού Χασάν Ταχσίν πασά, που παρέδωσε στους Έλληνες την πόλη.
Ο Γεώργιος Α΄ εισέρχεται στη Θεσσαλονίκη στις 29/10/1912. Δίπλα του ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος.
(από το eglima.wordpress.com)
Ο Κενάν Μεσαρέ γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1889, μιλούσε άπταιστα τα ελληνικά, χάρη στην Ελληνίδα μουσουλμάνα μητέρα του αλλά και λόγω της διγλωσσίας που επικρατούσε στην Ήπειρο. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στην ηπειρωτική πρωτεύουσα, σπούδασε στην περίφημη σχολή Γαλατά Σεράι της Κωνσταντινούπολης και ακολούθησε τον πατέρα του στις πολλές στρατιωτικές μετακινήσεις του ανά την οθωμανική αυτοκρατορία ως υπασπιστής του. Μάλιστα, κατά την υπογραφή της παράδοσης της Θεσσαλονίκης, ανάμεσα στην ελληνική και την τουρκική αντιπροσωπεία στο Διοικητήριο βρισκόταν και ο ταγματάρχης Κενάν, ο οποίος φέρεται ότι συνέταξε το πρωτόκολλο στα γαλλικά, τα οποία γνώριζε επίσης άπταιστα.
Μετά την ήττα των Τούρκων και την αποχώρησή τους από τη Μακεδονία, ο Κενάν επέλεξε να μείνει στη Θεσσαλονίκη, παίρνοντας την ελληνική υπηκοότητα. Στην πόλη έμεινε πάνω από 25 χρόνια, είχε πολλούς φίλους και είχε τη στόφα και τη φήμη του κοσμοπολίτη. Μετά το γάμο του, το 1934, εγκαταστάθηκε στα Γιάννενα όπου γεννήθηκαν τα παιδιά του.
Όταν πέθανε, θάφτηκε, σύμφωνα με την επιθυμία του, στο αλβανικό νεκροταφείο της Θεσσαλονίκης (στην Τριανδρία), επιστρέφοντας για πάντα στην πόλη που αγαπούσε ιδιαίτερα.
Κενάν Μεσαρέ (1889-1965)
από το http://3lak2xo.blogspot.com/2009/07/blog-post_30.html
Χασάν Ταχσίν πασάς: “Απ’ αυτούς την πήραμε, σ’ αυτούς θα την παραδώσουμε”.
Η μητέρα του ήταν Ελληνίδα μουσουλμάνα και ο ίδιος ήταν αλβανικής καταγωγής. Γνώριζε άπταιστα την ελληνική γλώσσα, μια και φοίτησε και πήρε απολυτήριο από το ελληνικό γυμνάσιο Ιωαννίνων. Ξεκίνησε ως αγροφύλακας στην Κατερίνη το 1870, κατατάχτηκε ως υπαξιωματικός στον τουρκικό στρατό και ανέβηκε σύντομα την κλίμακα της ιεραρχίας. Διετέλεσε διοικητής της χωροφυλακής Ιωαννίνων, φρούραρχος της Θεσσαλονίκης το 1900, στα χρόνια των νεοτούρκων εξορίστηκε από το σουλτάνο ως φιλελεύθερος στη Συρία, ανέλαβε την αρχηγία στην επαναστατημένη Υεμένη και επέστρεψε το 1910 στη Θεσσαλονίκη ως διοικητής του Γ΄Σώματος Στρατού. Στις αρχές του Οκτωβρίου, με την ελληνική προέλαση, αν και βρισκόταν έξω από το στράτευμα, επανήλθε και ανέλαβε την αρχιστρατηγία του τουρκικού στρατού. Ηττήθηκε, όμως, και αναγκάστηκε εκ των πραγμάτων να παραδώσει την πόλη.
Χασάν Ταχσίν (1845-1918)
από το http://ellines-albanoi.blogspot.com/2010/04/blog-post_4561.html
Ο Ταχσίν Πασάς, μετά την παράδοση της πόλης και την αιχμαλωσία του τουρκικού στρατού, κρατήθηκε διακριτικά και με σεβασμό στο Διοικητήριο και δε στάλθηκε μαζί με τους υπόλοιπους Τούρκους αιχμαλώτους αξιωματικούς στην Αθήνα. Με τη βοήθεια του φίλου του, διακεκριμένου Θεσσαλονικιού της εποχής, Αλέξανδρου Ζάννα, και του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο Χασάν Ταχσίν στάλθηκε για λόγους υγείας στο Εβιάν της Γαλλίας και αργότερα έζησε στη Λοζάνη, όπου συνέγραψε τις αναμνήσεις του. Πέθανε στο τέλος του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.
Στην αυτοβιογραφία του διαφαίνεται ένας φιλελληνισμός κι ένας έντονος αντιβουλγαρισμός, που επιβεβαιώθηκαν στην πράξη. Ο Ταχσίν Πασάς αρνήθηκε να συνδιαλλαγεί με τους Βουλγάρους που τον πίεζαν φορτικά να μπουν στην πόλη και αποφάσισε να παραδώσει τη Θεσσαλονίκη στους Έλληνες. “Απ’ αυτούς την πήραμε και σ’ αυτούς θα την παραδώσουμε”, είπε, σύμφωνα με την παράδοση, εκείνες τις δύσκολες ώρες. Στις αναμνήσεις του, ο Τούρκος στρατηγός που έχει συνδέσει το όνομά του με τη μοίρα της πόλης, γράφει τα παρακάτω:
Πιεζόμενος από τα γεγονότα και τις εκκλήσεις αρχών και προξένων, έχοντας αντιληφθεί τον άμεσο κίνδυνο της βουλγαρικής εισβολής και διαπιστώσει την εγκατάλειψη των χαρακωμάτων και τη διασκόρπιση των εφέδρων αφότου νύχτωσε, υπέκυψα για να σώσω τη ζωή χιλιάδων αθώων πλασμάτων και για να προλάβω την καταστροφή της πόλης. Οι απεσταλμένοι του Διαδόχου Κωνσταντίνου έφτασαν στο Διοικητήριο της πόλης κατά τις νυκτερινές ώρες. Το “πρωτόκολλο παραδόσεως” συντάχτηκε στα γαλλικά. Έτσι έληξε άδοξα και συντριπτικά για μας ο αγώνας και θριαμβευτικά για τον αντίπαλο. Η Θεσσαλονίκη χάθηκε αλλά και σώθηκε. Έχω τη συνείδηση ότι έπραξα το καθήκον μου. Η ιστορία ας με κρίνει…
Βέβαια, οι Τούρκοι φόρτωσαν αποκλειστικά την ήττα και την απώλεια της Θεσσαλονίκης στα φιλελληνικά αισθήματα του στρατηγού και του απέδωσαν τη μομφή της εσχάτης προδοσίας. Ο πικραμένος πασάς δε γύρισε ποτέ στην Τουρκία. Πέθανε στη Γαλλία το 1917 και η σορός του μεταφέρθηκε από την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη, όπου θάφτηκε με τιμές στις “παρυφές της πόλης”, όπως γράφει ο γιος του.
(Στοιχεία πάρθηκαν από το βιβλίο των Β. Νικόλτσιου και Β. Γούναρη “ΑΠΟ ΤΟ ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ”, 2002)
ΧΡΗΣΤΟΣ Ν. ΖΑΦΕΙΡΗΣ από το αφιέρωμα της εφημερίδας ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ “Η ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ”, 12/12/2004
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου