Ὁμολογῶ ὅτι δέν παρακολουθῶ τήν τηλεόραση καί δέν ἔχω καλή γνώμη γί΄ αὐτήν. Ἔχω τήν ἐντύπωση ὅτι ἡ πολυγνωμία τῆς τηλεόρασης καί ἡ ταχύτητά της ἐπιβάλλουν ἀντιλήψεις καί στάσεις χωρίς κρίση. Γι’ αὐτό μου εἶναι ξένοι οἱ τρόποι μέ τούς ὁποίους ἡ τηλεόραση χειρίζεται ζητήματα σοβαρά.
Ὁπωσδήποτε, ἡ ἐκτενής διαφήμιση γιά τήν τηλεοπτική σειρά γιά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 μέ ὁδήγησε στό νά παρακολουθήσω τήν χθεσινοβραδινή πρώτη ἐκπομπή τῆς σειρᾶς. Μάλιστα ἡ δήλωση τοῦ παρουσιαστῆ τῆς σειρᾶς ὅτι «ἡ συντριπτική πλειοψηφία τοῦ κοινοῦ δέν γνωρίζει τήν ἱστορία μας, παρά μόνο μέσα ἀπό στερεότυπά» μου φάνηκε ὅτι ὑπόσχεται πολλά. Ἀλλά καί ἡ ἐπεξηγηματική φράση περί «γέννησης ἑνός ἔθνους» μέ τίς οὐσιαστικά διαφορετικές παραλλαγές τῆς «γέννησης ἑνός ἔθνους-κράτους» καί τῆς «γέννησης ἑνός κράτους» κίνησαν τό ἐνδιαφέρον μου. Ἔτσι, ξενύχτησα, ἀφοῦ ἡ σχετική συζήτηση μεταξύ τῶν συντελεστῶν τῆς σειρᾶς, πού ἀκολούθησε, κράτησε μέχρι μετά τῆς μία τό πρωί, ὅταν ἐγκατέλειψα ἀπελπισμένος τήν τηλεόραση. Καί ὄχι μόνο ξενυχτισμένος, ἀλλά καί ζαλισμένος ἀπό τόν λυσσώδη πόλεμο τῶν ἀπορρυπαντικῶν καί τίς θορυβώδεις ἐπιδείξεις τῶν ὑπέρ-αὐτοκινήτων πού ἐξαπέλυσαν οἱ ἐπίμονες διαφημίσεις πού κάθε τόσο διέκοπταν τήν μετάδοση τῆς ἐκπομπῆς.
Ὅπως καί νά ἔχει τό πράγμα, ἔμεινα μέ πολλές ἀπορίες. Στήν ἀρχή ἐκεῖνο πού κατάλαβα, ἦταν ὅτι ἡ σειρά ἔχει μία θετική ἀντίληψη γιά τήν Ὀθωμανική Αὐτοκρατορία. Δέν ἦταν, λοιπόν, ἡ Ὀθωμανική Αὐτοκρατορία παρασιτική, οὔτε κύρια μέριμνά της ἦταν ἡ ἀπομύζηση τῶν ὑπηκόων της, οὔτε οἱ ραγιάδες Ρωμηοί λίγο ἔλειψε νά ἀφανιστοῦν. Δέν ἔγινε κανένας λόγος γιά τούς δύο πρώτους τρομερούς αἰῶνες μετά τήν τουρκική κατάκτηση. Οὔτε ἔγινε κανένας λόγος γιά τήν ἑλληνική ἀναγέννηση, τή γέννηση τοῦ Νέου Ἑλληνισμοῦ καί τόν ἑλληνικό Διαφωτισμό. Ἐπαναλήφθηκε μόνο τρεῖς φορές, ἄν θυμᾶμαι καλά, ἡ αἰτίαση γιά σύνδεση τοῦ 1821 μέ τή «γέννηση ἑνός ἔθνους». Οἱ τρισδιάστατες ἀναπαραστάσεις γεγονότων καί τόπων γιά τίς ὁποῖες διαφημίστηκε ἡ «ὑπερπαραγωγή» δέν μοῦ ἔκαναν ἐντύπωση, ἐκτός ἀπό τίς ἐνδυμασίες καί τά ὑπόλοιπα στοιχεῖα τοῦ λαϊκοῦ μας πολιτισμοῦ. Ἀπορίες μόνο μου γεννήθηκαν κατά τίς περιπλανήσεις τοῦ παρουσιαστῆ σέ διάφορες τοποθεσίες. Ἐκεῖ ὁ παρουσιαστής τῆς σειρᾶς, συγγραφέας κ. Πέτρος Τατσόπουλος μέ μεγάλη αὐτοπεποίθηση καί κάποια αὐταρέσκεια προσπαθοῦσε νά ἀποδείξει κάτι ἔξω ἀπό τά στερεότυπα. Ὁμολογῶ πώς δέν κατάλαβα περί τίνος ἐπρόκειτο. Δέν κατάλαβα ἐπίσης σέ τί ἔγκειται ὁ τρόπος τῆς παρουσίασης αὐτῆς, πού χαρακτηρίστηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν κ. Τατσόπουλο ὡς «ἀντισυμπλεγματικός», πράγμα πού μου δημιουργεῖ τήν ἀπορία γιά τό ποιός εἶναι ὁ «συμπλεγματικός» τρόπος παρουσίασης τῆς ἱστορίας. Ἐνδιαμέσως, ὁ κ. Θάνος Βερέμης, ἀφοῦ παρουσίασε τά θετικά τῆς τουρκικῆς διοίκησης, ἀπεφάνθη μεταξύ ἄλλων ὅτι ἕνας ἀπό τούς λόγους τῆς μετοίκησης τῶν ρωμαίικων πληθυσμῶν σέ ὀρεινές περιοχές ἦταν καί ὁ ὑγιεινός ὀρεινός ἀέρας. Μποροῦμε ἔτσι νά βγάλουμε τό συμπέρασμα ὅτι οἱ Τοῦρκοι κατακτητές ξεκίνησαν ἀπό τήν Κεντρική Ἀσία γιά νά ἐγκατασταθοῦν στίς ὑγρές κοιλάδες καί τίς στενές πεδιάδες τῆς Νότιας Ἑλλάδας καί νά καταταλαιπωροῦνται ἀπό τήν ἐλονοσία. Ἐντύπωση ἐπίσης μου προκάλεσε ἡ ἀποσιώπηση τῆς ἀνατολικῆς Ἑλλάδας ὡς χώρου, ὅπου ἐπεβλήθη ἡ τουρκική διοίκηση μέ συνέπεια τήν ἐξαφάνιση τῶν χριστιανικῶν πληθυσμῶν.
Μετά, ἀκολούθησε συζήτηση μεταξύ τῶν συντελεστῶν τῆς ἐκπομπῆς πού εἶναι ἔγκριτα πρόσωπα τῆς ἀκαδημαϊκῆς ζωῆς. Ἐδῶ, ἔμεινα μέ τήν ἐντύπωση ὅτι ἔγινε μία σχιζοφρενική ὁλοκληρωτική μεταστροφή τῶν ἀπόψεων πού εἶχαν διατυπωθεῖ κατά τό πρῶτο μέρος πού εἶναι καί τό πρῶτο ἐπεισόδιο τῆς τηλεοπτικῆς σειρᾶς. Τώρα γίνεται πλέον λόγος γιά τή «γέννηση ἑνός ἔθνους-κράτους» καί τή «γέννηση ἑνός κράτους», τσιμουδιά γιά τή «γέννηση ἑνός ἔθνους». Ἄπ΄ ὅ,τι θυμᾶμαι, ἔγινε λόγος γιά τούς Ἕλληνες πού ἐπαναστάτησαν, ὥστε νά συμπεράνει κανείς ὅτι οἱ Ἕλληνες ὑπῆρχαν πρίν τήν ἐπανάσταση τοῦ 1821. Μάλιστα, ὁ κ. Θάνος Βερέμης ἀναφέρθηκε ἐκτενῶς στόν Κωνσταντῖνο Παπαρρηγόπουλο καί τό ἔργο του. Τό μόνο πού θυμᾶμαι καθαρά εἶναι ἡ ἀναφορά τοῦ κ.Θάνου Βερέμη στίς ὀνομασίες τῶν Ἑλλήνων. Βέβαια, ἀπέρριψε τήν ὀνομασία «Ρωμηός» καί μάλιστα δέν ἀναφέρθηκε στούς «Ρωμαίους», ὅπως ἀποκαλοῦνταν οἱ ἴδιοι οἱ Βυζαντινοί πρόγονοί μας καί ἔφθασε νά ἀποδώσει τήν ὀνομασία «Ρωμηός» στούς Τούρκους. Ἀποκόπτεται ἔτσι ἡ σύνδεσή μας μέ τήν ἀνατολική διάσταση τῆς Ἑλλάδας καί ἀποσιωπᾶται τό βυζαντινό μας παρελθόν.
Ἐν κατακλείδι θέλω νά πῶ ὅτι τό μόνιμα διηρημένο ἑλληνικό ἔθνος βρίσκει, ἤ τοῦ βρίσκουν, ἀφορμές γιά νέες διαιρέσεις. Μέχρι τώρα συζητούσαμε ἄν εἴμαστε Ἀνατολή ἤ Δύση. Τώρα πλέον συζητᾶμε καί γιά τό πότε δημιουργήσαμε τό ἔθνος μας καί ποιά εἶναι ἡ ἱστορία μας. Τό σίγουρο εἶναι ὅτι ἡ κρίση ταυτότητας βοηθᾶ τήν παγκοσμιοποίηση.
ΑΝΤΙΒΑΡΟ
Ενδιαφέρον.
ΑπάντησηΔιαγραφή